Rugpijn is een van de meest voorkomende lichamelijke klachten en kan iedereen treffen, ongeacht leeftijd of leefstijl. Het is een verzamelnaam voor pijnklachten in de onderrug, middenrug of bovenrug. Je kunt een zeurende, stekende of brandende pijn ervaren, soms gecombineerd met stijfheid of een beperkte bewegingsvrijheid.
De klachten kunnen plotseling ontstaan door een blessure of geleidelijk verergeren door bijvoorbeeld een verkeerde houding. De pijn kan lokaal blijven, maar ook uitstralen naar andere delen van het lichaam, zoals de billen, heupen of benen. Rugpijn kan invloed hebben op dagelijkse activiteiten, werk en slaap en vraagt daarom om serieuze aandacht, ook wanneer de klachten mild lijken.
Herken rugpijn
Rugpijn kan zich op verschillende manieren aandienen. Soms begint het met een lichte stijfheid of een zeurend gevoel, dat geleidelijk overgaat in een meer aanwezige pijn. In andere gevallen ontstaat de pijn plotseling en is deze direct merkbaar bij bepaalde bewegingen of houdingen.
De pijn kan zich beperken tot een klein gebied in de onderrug, middenrug of bovenrug, maar ook uitstralen naar omliggende regio’s zoals de billen, heupen of benen. Soms merk je bij bepaalde bewegingen juist stijfheid of een scherpe steek, waardoor je minder soepel kunt bewegen. Hierdoor kunnen dagelijkse activiteiten zoals bukken, tillen of traplopen lastiger worden.
Oorzaken van rugpijn
Rugpijn kan veel verschillende oorzaken hebben. Soms is er een duidelijke aanleiding, zoals een verkeerde beweging of een ongeval, maar vaak is het een combinatie van factoren. De locatie van de pijn geeft vaak een eerste aanwijzing.
Veelvoorkomende oorzaken van rugklachten zijn:
- Overbelasting van spieren of banden in de rug
- Langdurig een verkeerde houding aannemen
- Verminderde kracht of stabiliteit van de rompspieren
- Artrose in de wervelkolom
- Beknelde zenuw met uitstralende pijn (Hernia)
- Reuma of andere ontstekingsaandoeningen
- Letsel, zoals een val of botsing
Het kennen van de mogelijke oorzaken helpt om de juiste stappen te zetten voor herstel en het verminderen van het risico op terugkerende klachten.

Wat te doen bij pijn in de rug
Wat je kunt doen bij rugpijn hangt af van de ernst en duur van de klachten. Bij milde rugklachten kun je vaak zelf al stappen zetten om het herstel te bevorderen.
Handige eerste adviezen zijn:
- Blijf in beweging binnen je pijngrens; bedrust vertraagt het herstel
- Wissel zitten, staan en lopen regelmatig af
- Let op je houding bij werk en dagelijkse activiteiten
- Gebruik warmte om spieren te ontspannen en stijfheid te verminderen
- Doe lichte rekoefeningen of mobiliserende bewegingen voor de rug
- Vermijd zwaar tillen of plotselinge draaibewegingen in de acute fase
Houdt de pijn in de onderrug, bovenrug of middenrug langer aan of verergert deze, dan is het verstandig professionele hulp in te schakelen om verergering van de klachten te voorkomen.
Wanneer moet je naar de fysiotherapeut?
Blijven de klachten langer dan een paar weken aanhouden, verergeren ze, of belemmeren ze je dagelijkse activiteiten? Dan is het verstandig om professionele hulp in te schakelen.
Neem vooral contact op bij:
- Rugpijn die langer dan 6 weken duurt
- Uitstralende pijn naar benen of heupen
- Gevoelloosheid of tintelingen
- Krachtverlies of moeite met bewegen
- Pijn die erger wordt in rust of ’s nachts
Onze fysiotherapeuten helpen je om de oorzaak in kaart te brengen en bieden gerichte behandeling en begeleiding voor duurzaam herstel.
Hoe TopzorgGroep kan helpen bij rugpijn en -klachten
Bij rugpijn is het belangrijk om niet alleen naar de pijn zelf te kijken, maar ook naar de manier waarop jouw rug functioneert in het dagelijks leven. Bij TopzorgGroep onderzoeken we samen met jou waar de klachten vandaan komen en welke factoren bijdragen aan het ontstaan of in stand houden van de pijn.
Op basis daarvan stellen we een persoonlijk behandelplan op. Dit kan bestaan uit gerichte oefeningen voor kracht en stabiliteit, mobilisatietechnieken, houdingsadvies en begeleiding bij het opbouwen van activiteiten. Of het nu gaat om pijn in de onderrug, middenrug of bovenrug: de behandeling wordt afgestemd op jouw situatie en doelen.
Afhankelijk van jouw klachten zetten we verschillende behandeltechnieken in, zoals:
- Manuele therapie bij gewrichtsblokkades
- Dry needling voor spierknopen of triggerpoints
- Oefentherapie gericht op kracht en houding
- Medical taping ter ondersteuning van beweging
- Advisering over werkhouding en ergonomie
Zo helpen wij jou om weer met vertrouwen te bewegen, klachten te verminderen en het risico op terugkerende rugpijn te verkleinen.
Gemiddeld duurt een behandeltraject bij rugklachten tussen de 4 en 8 weken, afhankelijk van de oorzaak en ernst. Na afronding van de behandeling geven we preventieve adviezen mee om herhaling te voorkomen. Denk aan tips voor werkhouding, tiltechniek, dagelijkse beweging en leefstijl. Zo blijf je klachtenvrij én in beweging.
Het verschil zit vooral in de locatie van de klachten en de mogelijke oorzaak.
Hoge rugpijn zit tussen de schouderbladen en wordt vaak veroorzaakt door spanning in spieren, een verkeerde werkhouding of stress.
Middenrugpijn bevindt zich rond de borstwervelkolom. Deze klachten komen minder vaak voor en kunnen uitstralen naar de ribben of borst.
Lage rugpijn is het meest voorkomend en ontstaat vaak door overbelasting, een verkeerde houding of beperkte mobiliteit van de wervelkolom of bekken.
Elke vorm van rugpijn vraagt om een andere aanpak, afhankelijk van de oorzaak en bijkomende klachten zoals stijfheid, uitstraling of ademhalingsbeperkingen.
Rugpijn is een algemene term voor klachten in de wervelkolom, maar acute rugpijn verwijst specifiek naar pijn die plotseling ontstaat en korter dan zes weken duurt. Het verschil zit dus in de duur en het beloop. Acute rugpijn ontstaat vaak na een verkeerde beweging, tillen of overbelasting, terwijl rugpijn ook langdurig of herhalend kan zijn. Chronische rugpijn duurt langer dan twaalf weken en kent vaak meerdere factoren, zoals stress, houding of eerdere rugproblemen.
Ja, rugpijn ontstaat meestal niet door één enkele factor. Het is vaak het gevolg van een combinatie van lichamelijke, psychische en gedragsmatige oorzaken. Denk aan overbelasting, een slechte houding, langdurig zitten, te weinig beweging, stress of spanningen. Soms spelen ook slaaptekort, eerdere rugklachten of angst om te bewegen een rol. Deze factoren beïnvloeden elkaar en kunnen samen leiden tot aanhoudende of terugkerende rugpijn.
Ja, stress kan zeker bijdragen aan rugpijn. Langdurige stress zorgt vaak voor spierspanning, vooral in de nek, schouders en rug. Die spanning kan leiden tot pijnklachten of bestaande rugpijn verergeren. Daarnaast beïnvloedt stress je ademhaling, slaappatroon en houding, wat het herstel vertraagt. Bij stressgerelateerde rugklachten helpt het om zowel fysieke als mentale factoren aan te pakken, bijvoorbeeld via oefentherapie en ontspanningstechnieken.
Bij vrouwen wordt lage rugpijn vaak veroorzaakt door hormonale veranderingen, bekkeninstabiliteit, spierzwakte of belasting in werk en huishouden. Tijdens of na de zwangerschap kunnen houding, bekkenstand en bindweefsel veranderen, wat rugklachten geeft. Ook menstruatieklachten, endometriose of spanningsklachten spelen soms een rol. Andere veelvoorkomende oorzaken zijn stress, een verkeerde houding of langdurig zitten.
Lage rugpijn bij mannen ontstaat vaak door fysieke overbelasting, langdurig zitten of zwaar werk. Ook spierzwakte in de romp of spanning in de rugspieren kan een rol spelen. Soms is er sprake van uitstraling naar het been, bijvoorbeeld bij een hernia. Andere oorzaken zijn artrose, een verkeerde houding, stress of weinig beweging in combinatie met een eenzijdige belasting op het werk of tijdens sport.
In de meeste gevallen is rugpijn onschuldig en tijdelijk, maar sommige signalen vragen om directe medische beoordeling. Neem contact op met je huisarts als je rugpijn hebt in combinatie met:
– Plotselinge krachtverlies of gevoelloosheid in benen
– Problemen met plassen of verlies van controle over blaas of darmen
– Koorts of onverklaard gewichtsverlies
– Pijn die erger wordt in rust of ’s nachts
– Een recente val of ongeluk met rugletsel als gevolg
Deze symptomen kunnen wijzen op een onderliggende medische oorzaak die snel behandeld moet worden.
Bij lage rugpijn kun je vaak zelf al veel doen om de klachten te verminderen of te voorkomen dat ze verergeren. Belangrijke adviezen zijn:
– Blijf in beweging, ook al heb je pijn
– Wissel zitten, staan en lopen regelmatig af
– Vermijd langdurig in één houding blijven
– Let op je houding tijdens werk, tillen en slapen
– Doe lichte oefeningen om de rug soepel te houden
– Zorg voor voldoende ontspanning en slaap
Bij aanhoudende of terugkerende rugpijn is het verstandig om begeleiding te zoeken bij een fysiotherapeut of revalidatiespecialist.
Bij rugklachten kunnen verschillende zorgprofessionals betrokken zijn, afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de klachten. Denk aan:
– Fysiotherapeuten voor oefentherapie, houding en spierversterking
– Manueel therapeuten bij gewrichtsbeperkingen of wervelblokkades
– Ergotherapeuten bij problemen met houding, werkhouding of dagelijkse belasting
– Revalidatieartsen bij langdurige, complexe of terugkerende rugklachten
– Psychosomatisch fysiotherapeuten als spanningsklachten of stress een rol spelen
Bij TopzorgGroep stemmen we dit multidisciplinair af op jouw situatie, zodat je gericht en effectief wordt geholpen.
De oefeningen zijn afgestemd op jouw klachten en gericht op het verbeteren van houding, spierkracht en controle over beweging. Veelvoorkomende oefeningen zijn:
– Stabiliteitstraining voor de diepe rompspieren
– Mobiliserende oefeningen om de wervelkolom soepel te houden
– Functionele bewegingen zoals bukken, tillen of opstaan
– Rekoefeningen bij stijfheid in de onderrug of heupen
– Adem- en ontspanningsoefeningen als stress meespeelt in de klachten
Een therapeut begeleidt je hierbij stap voor stap, met aandacht voor jouw belastbaarheid en hersteltempo.
Een behandelplan begint altijd met een uitgebreide intake, waarin we jouw rugklachten, dagelijkse functioneren en doelen in kaart brengen. Samen bekijken we wat je nodig hebt om herstel te bevorderen én terugval te voorkomen.
Afhankelijk van jouw situatie bestaat het plan uit fysiotherapie, oefentherapie of coaching, en soms ook ergonomisch advies of begeleiding bij werkhervatting. Als er sprake is van stress, langdurige klachten of belemmeringen op meerdere vlakken, kan een revalidatiearts of psychosomatisch fysiotherapeut worden betrokken.
Het plan is altijd persoonlijk, en gericht op het verbeteren van je belastbaarheid, het verminderen van pijn en het versterken van je zelfregie.
Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) – NHG-Standaard Lage rugpijn en lumbosacraal radiculair syndroom. Richtlijn voor diagnostiek, beleid en behandeling van lage rugpijn, met en zonder uitstraling naar het been. nhg.org
Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) – KNGF-richtlijn Lage rugpijn en lumbosacraal radiculair syndroom. Evidence-based aanbevelingen voor fysiotherapeutische diagnostiek en behandeling bij rugklachten. kngf.nl
Hartvigsen, J., et al. (2018). What low back pain is and why we need to pay attention. The Lancet, 391(10137), 2356–2367.
Balagué, F., et al. (2012). Non-specific low back pain. The Lancet, 379(9814), 482–491.